Những kỹ năng mềm cần có khi dạy học trực tuyến

Trong kỷ nguyên cách mạng khoa học, công nghệ thông tin ở thời điểm hiện tại và đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 đang hoành hành ở khắp mọi nơi, việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào việc giảng dạy, thúc đẩy các phương pháp dạy học trực tuyến đang dần trở thành xu hướng, phổ biến tại khắp nơi trên thế giới, và ở nước ta cũng không phải ngoại lệ.

Với những thầy, cô còn đang gặp khó khăn trong việc chuyển đổi hình thức giảng dạy này, hoặc những ai đang bắt đầu làm quen với công việc giảng dạy trực tuyến, bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những kỹ năng mềm cần có trong công việc này ngay tại bài viết dưới đây nhé. Mong rằng những thông tin này sẽ có thể giúp ích cho hoạt động giảng dạy của bạn, cùng bắt đầu thôi!

Giảng dạy trực tuyến là gì?

Giảng dạy – đào tạo trực tuyến là hình thức giáo dục online, nhằm giúp người học có thể tiếp nhận thông tin dễ dàng thông qua các phương tiện như: điện thoại, máy tính hay máy tính bảng có kết nối Internet. Nhờ vậy, học sinh có thể học tập tại nhà hay bất cứ nơi nào mà không cần trực tiếp đến lớp học.

Những kỹ năng mềm cần có khi dạy học trực tuyến

Khả năng truyền đạt

Đối với giáo viên, cho dù dạy môn học gì đi chăng nữa, bạn cũng cần phải có kỹ năng truyền đạt thông tin. Khi dạy học online, bạn không thể tương tác trực tiếp với học viên mà sẽ truyền tải kiến thức qua video. Chính vì vậy, đây là một trong số những kỹ năng quan trọng nhất trong giảng dạy trực tuyến.

Tính logic trong kiến thức truyền tải, sự đơn giản, dễ hiểu trong cách sử dụng từ ngữ, tông giọng truyền cảm phù hợp với môn học, đặc biệt là kết hợp ngôn ngữ cơ thể trong quá trình giảng dạy là tất cả những yếu tố bạn cần để có thể truyền đạt thông tin chính xác và hiệu quả nhất.

Kỹ năng soạn thảo, trình bày

Một kỹ năng mềm khác cũng quan trọng không kém đó chính là kỹ năng soạn thảo và sử dụng các công cụ, phần mềm hỗ trợ giảng dạy phổ biến bao gồm: PowerPoint, Word, Excel, Lightworks, Movavi,… với mục đích mang đến một bài giảng chất lượng, dễ tiếp thu cho học viên. Kỹ năng soạn thảo sẽ luôn song hành cùng với kỹ năng truyền đạt.

Để có thể truyền đạt tốt kiến thức, song song đó, bạn cần trình bày bài giảng một cách khoa học và dễ hiểu. Tùy theo từng môn học, từng đối tượng người học mà việc soạn thảo và trình bày sẽ khác nhau. Giả sử bạn dạy môn Toán, slide của bạn phải thật logic. Nếu bạn dạy các khóa học về phân tích tài chính, các bảng biểu excel sẽ là công cụ hỗ trợ không thể thiếu.

Xem thêm: Cách làm bài giảng điện tử thú vị, hiệu quả với PowerPoint

Khả năng phân chia nội dung giảng dạy

Trước tiên, bạn cần xác định bài giảng dài hay ngắn, nội dung ít hay nhiều thông tin. Nhờ đó, bạn có thể phân chia nội dung và thời lượng giảng dạy cho mỗi buổi học chuẩn xác hơn. Nếu buổi học quá dài, học viên sẽ dễ cảm thấy mệt mỏi, chán nản.

Ngược lại, nếu buổi học quá ngắn, học viên sẽ cảm thấy hụt hẫng và có cảm giác “bị lừa”. Bên cạnh đó,trong trường hợp bạn ngắt nội dung chưa chuẩn, người học sẽ không thể hiểu hết những thông điệp mà bạn muốn chia sẻ.

Biết cách quay phim cơ bản

Một kỹ năng mềm cần thiết khác khi giảng dạy trực tuyến đó là biết quay phim cơ bản. Trong học tập online, việc giảng viên dùng video để truyền tải thông tin bài học được rất nhiều học viên ưa chuộng. Vì thế, biết quay phim sẽ là một lợi thế lớn khi bạn gia nhập lĩnh vực giáo dục trực tuyến. Tùy theo môn học cũng như đặc điểm giảng dạy mà yêu cầu quay cũng khác nhau.

Ví dụ như dạy về đàn, hát thì bạn cần lọc âm cẩn thận. Mặt khác, đối với công nghệ thông tin thì bạn chỉ cần quay màn hình máy tính kèm theo giọng hướng dẫn là đủ. Đặc biệt, ánh sáng cũng là một yếu tố quan trọng bạn cần chú ý khi quay bài giảng trực tuyến.

Tham khảo: Sử dụng Movavi để làm bài giảng video một cách hiệu quả hơn

Kỹ năng marketing online

Mở lớp học online đồng nghĩa với việc bạn cũng phải triển khai hình thức, phương pháp marketing online. Đây là phương pháp hiệu quả, tiết kiệm giúp bạn có thể quảng bá khóa học của mình đến với nhiều học viên tiềm năng ở khắp mọi nơi.

Chính vì thế, bạn cũng nên trang bị cho mình một số kiến thức về digital marketing cơ bản cũng như kỹ năng sử dụng các công cụ marketing trực tuyến phổ biến như Facebook Ads, tạo ra các nội dung hữu ích, đọc báo cáo trên Google Analytics,… Những công cụ này có ưu điểm là khá dễ sử dụng và đã có sẵn tính năng, nên bạn chỉ cần chịu khó tìm hiểu trong vài ngày là sẽ có thể ứng dụng được.

Kỹ năng quản lý cộng đồng và chăm sóc khách hàng

Đến một thời điểm nhất định, khi lượng học viên của bạn đã đủ lớn để tạo thành một cộng đồng trên mạng xã hội. Khi ấy, bạn sẽ cần trau dồi thêm một kỹ năng mềm khi dạy học trực tuyến đó chính là kỹ năng quản lý cộng đồng và chăm sóc khách hàng.

Bạn sẽ cần chăm chỉ tương tác và chăm sóc khách hàng để họ đăng ký học thêm các khóa học khác hay giới thiệu cho bạn bè của mình. Hoạt động cộng đồng cũng là cách để mở rộng phạm vi ảnh hưởng của bạn đến với nhiều người hơn.

Khả năng xây dựng thương hiệu cá nhân trên mạng xã hội

Chất lượng bài dạy luôn đi đôi với uy tín và trình độ của người dạy. Để thu hút thêm nhiều học viên mới, bạn cũng nên tạo thương hiệu cá nhân của riêng mình. Có một số hoạt động mà ở bất kỳ ngành học nào, giảng viên cũng đều có thể thực hiện như: tham gia tư vấn tại những diễn đàn chuyên môn, nhận “đỡ đầu” (mentoring) cho một số cá nhân, xây dựng những nội dung chuyên môn bổ ích dành cho cộng đồng, hoặc đơn giản là luôn cẩn thận, chỉn chu trong từng phát ngôn trên mạng xã hội.

Kỹ năng quản trị khủng hoảng

Chắc hẳn, trong quá trình giảng dạy cũng sẽ có đôi lần bạn xảy ra sai sót. Có thể bạn quá bận nên chưa kịp trả lời thắc mắc của học viên, dẫn đến việc họ phàn nàn trên cộng đồng. Hoặc có thể trong quá trình dạy học, bạn vô tình đưa vào những chi tiết không phù hợp và video đó được chia sẻ trên mạng xã hội.

Từ những tình huống như vậy, bạn sẽ có thể bị rơi vào trạng thái khủng hoảng. Tuy nhiên, bạn cần kiểm soát để chúng không biến thành khủng hoảng thật sự và giải quyết kịp thời. Trước hết, bạn cần phải thật sự chân thành và cầu thị với tình huống khủng hoảng. Tiếp đến, trung thực với mọi người để tìm ra vấn đề tạo nên khủng hoảng, từ đó tìm ra phương án giải quyết triệt để.

Tính kiên nhẫn

Giáo viên luôn phải kiên nhẫn với học viên, và đặc biệt khi dạy trực tuyến, chắc chắn bạn sẽ cần phải kiên nhẫn hơn thế nữa. Các giáo viên giảng dạy online có tính kiên nhẫn cao sẽ có thể đưa ra mức độ hỗ trợ cao hơn cho học sinh.

Khi ấy, họ có xu hướng kiên trì hơn một chút khi hỗ trợ học sinh giải quyết vấn đề. Họ sẽ diễn giải câu hỏi theo một góc độ khác, họ sẽ tiếp tục đối thoại bất chấp sự phản kháng của học sinh. Họ hy vọng rằng khoảnh khắc đột phá đang dần cận kề. Kiên nhẫn thực sự là một kỹ năng cần thiết trong giáo dục trực tuyến.

Những lưu ý, kinh nghiệm khi dạy học trực tuyến

Công tác chuẩn bị

Trước khi bước vào một buổi dạy online, bạn cần thực hiện kỹ lưỡng khâu chuẩn bị để bài dạy đạt hiệu quả tốt nhất.

• Những lỗi kỹ thuật có thể gây gián đoạn cảm xúc của cả người dạy và học, bài giảng sẽ không có tính liền mạch. Vì vậy, hãy đảm bảo rằng micro, camera, mạng Internet,… của bạn hoạt động ổn định nhé! Trong trường hợp máy tính của bạn bị ngắt kết nối tức thì, bạn có thể sử dụng điện thoại đăng kí 4G để tiếp tục bài giảng của mình.
• Không gian phù hợp: Không gian xung quanh cũng có ảnh hưởng lớn đến tinh thần học tập cũng như khả năng tập trung của học viên. Vì thế, bạn nên lựa chọn góc giảng dạy thật yên tĩnh, ít người qua lại.
• Trang phục lịch sự: Yếu tố này sẽ giúp tạo nên vẻ chuyên nghiệp, nghiêm túc ở người dạy. Hơn nữa, có khả năng bài giảng sẽ được lưu lại và chia sẻ với nhiều người trên mạng xã hội, thế nên trang phục chỉnh tề là điều rất quan trọng.
• Soạn thảo nội quy lớp học trực tuyến: Vì đây là một hình thức dạy và học hoàn toàn mới mẻ, giảng viên cần đưa ra một số quy định cụ thể và gửi đến học viên trước 1 ngày hoặc phổ biến trước giờ học vài phút để các bạn nghiêm túc chấp hành.
• Khác với các bài giảng tại lớp học trực tiếp, với giảng dạy online, giáo viên thường phải chuẩn bị những video ngắn, hình ảnh hay sơ đồ nhằm mục đích minh họa, giúp học sinh hình dung, tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng nhất.

Trong quá trình giảng dạy

• Phân bổ thời gian học phù hợp: Vì học online thường khó tập trung hơn offline, thế nên mỗi tiết dạy nên kéo dài khoảng 45 – 60 phút là hợp lý. Bài giảng nên được chia thành các phần nhỏ rõ ràng, cụ thể. Giáo viên cần cố gắng giải đáp súc tích và giúp học sinh dễ tiếp thu nhất.
• Tốc độ nói vừa phải, không nên nói nhanh: Đôi khi, chất lượng đường truyền có thể không ổn định. Chính vì thế, nếu giảng viên nói quá nhanh, người học sẽ có thể không nghe rõ và tiếp thu được kiến thức kịp thời.
• Nên để lần lượt từng em học sinh phát biểu nhằm hạn chế trường hợp nhiễu tiếng ồn, các học sinh khác sẽ không biết được bạn nào đang trình bày.
• Nghiêm túc và tập trung cao độ trong suốt buổi dạy.

Củng cố kiến thức ở cuối buổi học

• Sau khi dạy xong, bạn nên tổng hợp lại kiến thức của buổi học hôm đó nhằm giúp học viên ôn lại kiến thức mấu chốt.
• Nên quay và gửi lại video bài giảng hôm đó để học viên chưa hiểu chỗ nào thì có thể mở lại xem.

Kết luận

Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn có thêm nhiều kiến thức và thông tin bổ ích về việc giảng dạy trực tuyến. Mong rằng bạn sẽ có thể áp dụng những chia sẻ này vào quá trình giảng dạy của mình và có những buổi dạy thật vui vẻ, đạt hiệu quả cao.