AI là gì? Tiềm năng của trí tuệ nhân tạo ở tương lai

AI (Artificial intelligence) là một thuật ngữ rất phổ biến trong thời đại công nghệ 4.0 hiện nay. Công nghệ AI không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống mà còn cải thiện hiệu suất làm việc đáng kể. Vậy cụ thể AI là gì? Trí tuệ nhân tạo được ứng dụng ra sao trong đời sống hàng ngày? Tất cả những thắc mắc này sẽ được giải đáp trong nội dung mà MONA Media cung cấp dưới đây.

AI là gì?

Trí tuệ nhân tạo hay còn gọi là AI (Artificial intelligence). Trí tuệ nhân tạo được con người lập trình nhằm hướng tới mục đích để máy tính có thể tự động thực hiện những hành vi thông minh như con người.

Công nghệ AI khác biệt so với lập trình logic trong các ngôn ngữ lập trình. Vì ứng dụng này được tích hợp vào Machine learning để mô phỏng trí tuệ của con người trong mọi xử lý mà con người thực hiện tốt hơn máy tính. Cụ thể, AI giúp máy tính sở hữu được những trí tuệ có con người như: Biết suy nghĩ và lập luận logic để xử lý vấn đề, biết cách giao tiếp do hiểu được ngôn ngữ, tiếng nói, biết tự học tập và thích nghi…

Bằng cách ứng dụng trí tuệ nhân tạo, các thiết bị – máy móc sẽ học được cách xử lý, khả năng thích ứng và học hỏi tốt nhằm mang lại hiệu quả công việc tốt, vận hàng mọi thứ trơn tru, mượt mà hơn so với các thiết bị máy móc thông thường.

>>Tìm đọc thêm: IoT là gì? Những lợi ích mà Internet Of Thing đem đến

Ưu, nhược điểm của AI (Artificial intelligence)

Với khả năng học hỏi và xử lý dữ liệu khổng lồ, AI đã mở ra những cơ hội mới cho thế giới, song cùng với đó công nghệ AI cũng mang đến không ít thách thức cần được giải quyết. Do đó sau khi tìm hiểu AI là gì, để hiểu rõ hơn về tiềm năng và những giới hạn của công nghệ này, hãy cùng khám phá các ưu, nhược điểm trong AI ngay sau đây.

Ưu điểm

Trí tuệ nhân tạo đang dần được xem là người bạn đồng hành không thể thiếu, giúp con người xử lý công việc hiệu quả và tối ưu hơn mỗi ngày. Dưới đây là những lợi ích nổi bật mà trí tuệ nhân tạo AI mang lại:

• Phát hiện và ngăn ngừa rủi ro: AI xử lý lượng lớn dữ liệu để nhận diện sớm các nguy cơ tiềm ẩn, từ đó đề xuất biện pháp phòng tránh. Điều này đặc biệt hữu ích trong y tế, tài chính, và an ninh mạng, nơi mỗi quyết định chính xác đều mang tính sống còn.
• Xóa bỏ rào cản ngôn ngữ: Công nghệ AI vượt xa các công cụ dịch thuật truyền thống, hỗ trợ giao tiếp theo thời gian thực với độ chính xác cao. Tạo ra cơ hội làm việc đa quốc gia cũng như thúc đẩy hợp tác văn hóa, khoa học và kinh tế trên phạm vi toàn cầu.
• Tự động hóa giảm tải sức lao động: Nhờ tích hợp AI trí tuệ nhân tạo, các quy trình tự động được thiết kế để đảm nhận công việc lặp lại và nặng nhọc, giúp doanh nghiệp tiết kiệm nhân lực, đồng thời cải thiện hiệu suất vận hành ở cấp độ tối ưu.
• Cá nhân hóa trải nghiệm người dùng: Nhờ khả năng phân tích dữ liệu nhanh chóng, công nghệ AI hiểu rõ nhu cầu từng đối tượng, giúp tối ưu các dịch vụ như thương mại điện tử, chăm sóc sức khỏe hay giáo dục, tạo ra trải nghiệm tốt nhất cho từng cá nhân.
• Thúc đẩy sáng tạo và chuyên môn hóa: Khi trí tuệ nhân tạo AI đảm nhận những nhiệm vụ phức tạp như phân tích dữ liệu hoặc xử lý thông tin, con người có cơ hội tập trung phát triển chuyên môn và sáng tạo trong những lĩnh vực đòi hỏi sự tinh tế và cảm xúc mà máy móc không thể thay thế.

Nhược điểm

Dù sở hữu tiềm năng to lớn, AI vẫn không tránh khỏi những tranh cãi và thách thức cần được giải quyết. Sau khi biết được những nhược điểm của AI là gì, bạn sẽ nhận ra rằng, những hạn chế này không chỉ nằm ở mặt kỹ thuật mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến xã hội, đạo đức và cuộc sống của con người: 

• Con người có thể bị thay thế: Trí tuệ nhân tạo AI với khả năng tự động hóa nhiều công việc phức tạp, chính xác và không mệt mỏi đã đặt ra câu hỏi lớn về vai trò của con người trong xã hội. Nhiều ngành nghề có thể bị “AI hóa”, khiến không ít người lao động đứng trước nguy cơ mất việc.
• Sử dụng cho mục đích xấu: Sự phát triển của Artificial Intelligence tiềm ẩn nhiều mối nguy nếu rơi vào tay kẻ xấu. Ví dụ, việc sử dụng AI trong sản xuất và vận hành vũ khí tự động đã gây ra những tranh cãi lớn về mặt đạo đức, đe dọa đến sự an toàn và hòa bình toàn cầu.
• Thiên vị và phân biệt đối xử: Các hệ thống AI có thể mang theo những thành kiến từ dữ liệu được sử dụng để đào tạo hoặc từ chính người phát triển. Ví dụ, trong quá trình tuyển dụng có ứng dụng công cụ AI vận hành có thể vô tình loại trừ các ứng viên từ những nhóm yếu thế như phụ nữ hoặc các cộng đồng thiểu số, làm gia tăng bất công xã hội.

4 Loại trí tuệ nhân tạo phổ biến hiện nay

AI trí tuệ nhân tạo hiện được chia thành 4 loại chính, tương tự như cách Maslow chia hệ thống phân cấp nhu cầu của con người. Cụ thể bao gồm: AI Phản ứng, Bộ nhớ hạn chế, Lý thuyết tâm trí và Tự nhận thức. Mỗi loại mang một đặc điểm riêng biệt và đều có vai trò quan trọng trong sự phát triển của công nghệ AI, cụ thể như sau.

Loại 1: AI phản ứng (Reactive machine)

AI phản ứng là một dạng trí tuệ nhân tạo cơ bản nhất, tập trung vào việc phân tích tình huống hiện tại và đưa ra phản hồi tức thì mà không dựa vào dữ liệu quá khứ hay khả năng tự học. Loại AI trí tuệ nhân tạo này hoạt động dựa trên các quy tắc được lập trình sẵn để giải quyết vấn đề hiệu quả nhất.

Một ví dụ về công nghệ AI phản ứng là Deep Blue – Siêu máy tính chơi cờ vua do IBM phát triển. Deep Blue được lập trình để đánh giá tình huống trên bàn cờ, phân tích các nước đi tiềm năng và đưa ra chiến thuật tối ưu, tất cả đều dựa trên những chiến lược đã được định nghĩa trước đó. Tuy nhiên, Deep Blue không có khả năng học hỏi hay cải thiện kỹ năng qua các ván đấu. Dù vậy, năm 1997, nó đã làm nên lịch sử khi đánh bại đại kiện tướng Garry Kasparov, minh chứng cho trí tuệ của công nghệ AI phản ứng.

Loại 2: AI với bộ nhớ hạn chế

AI với bộ nhớ hạn chế là loại trí tuệ nhân tạo có khả năng ghi nhớ và lưu trữ một phần thông tin từ những sự kiện hoặc dữ liệu đã trải qua. Bộ nhớ này cho phép trí tuệ nhân tạo AI phân tích và áp dụng thông tin thu thập được cùng với dữ liệu đã được lập trình sẵn để đưa ra quyết định.

Ví dụ trong trường hợp xe tự lái, các cảm biến được lắp đặt trên xe sẽ liên tục thu thập dữ liệu về khoảng cách giữa xe và các vật thể xung quanh. Dựa trên thông tin này,công nghệ AI có thể phân tích, dự đoán nguy cơ va chạm và điều chỉnh tốc độ để đảm bảo an toàn khi di chuyển.

Loại 3: Lý thuyết trí tuệ nhân tạo (Theory-of-mind)

Lý thuyết trí tuệ nhân tạo hướng đến việc mô phỏng tư duy và hành vi con người, tập trung vào những yếu tố ảnh hưởng đến hành vi là khả năng nhận thức cảm xúc và suy nghĩ. Để đạt được điều này, các nhà nghiên cứu hướng đến việc phát triển các thuật toán giúp máy móc tương tác tự nhiên, linh hoạt cũng như đưa ra phản hồi hợp lý trong từng tình huống, giống như con người.

Chẳng hạn như, robot Moxie được thiết kế để kết nối với trẻ em bằng cách dạy và hướng dẫn chúng lắng nghe và phản hồi theo cảm xúc của chúng. Tương tự, tại Trung Quốc, chatbot Xiaoice của Microsoft nổi bật với khả năng ghi nhớ các cuộc trò chuyện trước đó, từ đó tạo dựng mối quan hệ thân thiết thông qua việc thấu hiểu và đáp lại cảm xúc một cách tự nhiên.

Loại 4: AI Tự nhận thức (Self-aware)

AI tự nhận thức là một dạng công nghệ có khả năng nhận biết bản thân, sở hữu ý thức và hành xử tương tự con người. Đặc biệt, loại công nghệ AI này có thể biểu hiện cảm xúc cũng như thấu hiểu được cảm xúc của con người. Đây được coi là đỉnh cao của sự phát triển trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, việc hiện thực hóa công nghệ này vẫn là một thách thức lớn.

Một ví dụ điển hình về công nghệ AI tự nhận thức chính là robot Erica, được phát triển bởi tiến sĩ Hiroshi Ishiguro và Đại học Osaka. Không chỉ có khả năng giao tiếp tự nhiên, Erica còn có thể hiểu ngữ cảnh của cuộc trò chuyện và biểu đạt cảm xúc qua giọng nói. Nhờ vào sự kết hợp của các thuật toán deep learning và công nghệ nhận diện giọng nói tiên tiến, Erica có thể đưa ra phản hồi phù hợp, tạo cảm giác như đang trò chuyện với một con người thực thụ.

Tiềm năng ứng dụng của AI trong thực tế và tương lai

Để giúp bạn hiểu hơn về mục đích phát triển trí tuệ nhân tạo và tiềm năng khi ứng dụng AI trong thực tiễn, MONA đã tổng hợp danh sách các lĩnh vực phổ biến nên tích hợp công nghệ AI vào quy trình vận hành như sau:

• Thị giác máy tính: Nhận diện và phân tích thông tin hình ảnh thông qua công nghệ trí tuệ nhân tạo để thực hiện chuyển đổi sang tín hiệu số và xử lý tín hiệu đó. Computer vision khi lắp đặt có thể được lập trình để nhìn dược xuyên tường nhằm nhận dạng chữ ký và phân tích hình ảnh trong y tế.
• Điều khiển – Tự động hoá: Trí tuệ nhân tạo được tích hợp vào công nghệ sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp, máy móc trong các dây chuyền sản xuất sẽ được tự động hoá hoàn toàn và các AI sẽ giúp xử lý khối lượng lớn công việc cực kỳ chính xác.
• Vận tải: Trí tuệ nhân tạo AI được ứng dụng vô cùng rộng rãi trong lĩnh vực vận tải nhằm đáp ứng được tiêu chí tính tự lái – tự vận hành. Nhờ đó, lợi ích kinh tế sẽ được tăng cao hơn đồng thời giúp cắt giảm chi phí và hạn chế tối đa những tai nạn nguy hiểm tới tính mạng, sức khoẻ của con người.
• Robotics: Đây là công nghệ được ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI nhằm thực hiện nhiều công việc có độ khó cao cần tính tỉ mỉ, chính xác như sản xuất, lắp ráp xe ô tô hoặc di chuyển các vật thể lớn trong không gian.
• Giáo dục: Nhờ vào ứng dụng AI trong dạy học, công tác giáo dục đã được cải thiện tốt hơn với nhiều điểm nổi bật như: hệ thống chấm điểm, dạy kèm học sinh, quản lý giáo dục… một cách tự động hoá. Cho đến hiện nay, đã ra đời rất nhiều phần mềm quản lý giáo dục nhằm cải thiện tình hình dạy và học. AI còn giúp chỉ ra những thiếu xót mà ngành giáo dục cần sửa đổi để nâng cao kết quả giảng dạy.
• Truyền thông: Lĩnh vực truyền thông khi được ứng dụng trí tuệ nhân tạo sẽ tạo ra thêm nhiều cách tiếp cận với nhiều khách hàng tiềm năng. Các công ty, doanh nghiệp sẽ tìm được đúng nhóm khách hàng mục tiêu dựa trên phân tích về những đặc điểm như: Nhân khẩu học, Hành vi khách hàng, Thói quen mua sắm, Nội dung mà khách hàng thường xem.
• Dịch vụ: Nhờ vào công nghệ trí tuệ nhân tạo mà ngành dịch vụ sẽ hoạt động tối ưu và vượt trội hơn, bên cạnh đó AI còn góp phần mang lại trải nghiệm mới mẻ cho khách hàng vì trong khâu phân tích và thu thập dữ liệu khách hàng AI đã làm rất tốt từ đó đưa ra được những giải pháp phù hợp nhất với nhu cầu của khách hàng.
• Pháp luật: Con người sẽ khám phá và sàng lọc hệ thống thông tin hiệu quả hơn nhờ vào công nghệ trí tuệ nhân tạo. Nhờ đó quá trình xử lý, tích hợp thông tin và đưa ra mức xử phạt cũng đạt được tốc độ nhanh chóng, hiệu quả vượt trội hơn.

>>Khám phá thêm về: Cách ứng dụng AI Marketing hiệu quả

Trên đây là những thông tin tổng quan về AI là gì và những ứng dụng AI trong đời sống. Có thể thấy, trí tuệ nhân tạo AI ngày càng được kỳ vọng và nhận được sự quan tâm rất lớn vì nhiều lợi mà nó đem lại trong mọi lĩnh vực. Hy vọng qua bài viết mà MONA chia sẻ, bạn đã có được cái nhìn đa chiều về công nghệ AI và khám phá tiềm năng to lớn mà AI hứa hẹn mang lại trong tương lai.