Prompt là gì? Cách viết prompt AI nâng cao hiệu suất làm việc

AI đang dần thay đổi cách chúng ta làm việc bằng khả năng xử lý khối lượng lớn một cách nhanh chóng và chính xác. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa sức mạnh của AI, chúng ta cần biết cách giao tiếp với nó thông qua các prompt phù hợp. Câu lệnh Prompt được xây dựng đúng cách sẽ giúp AI hiểu rõ yêu cầu, từ đó xuất ra được các kết quả chính xác nhất. Trong bài viết này, cùng MONA Media tìm hiểu prompt là gì và làm thế nào để viết prompt AI để nhận được kết quả như ý, giúp bạn làm chủ công cụ AI và tối ưu hóa hiệu suất công việc của mình.

Prompt là gì?

Prompt là đoạn văn bản hoặc câu lệnh mà người dùng nhập vào để yêu cầu AI thực hiện một nhiệm vụ cụ thể. Prompt có thể là một câu hỏi, mệnh lệnh, hoặc yêu cầu hệ thống hoàn thành một đoạn văn bản nào đó.

Đặc biệt với các mô hình ngôn ngữ lớn (Large language models) như GPT-3 hay GPT-4, việc viết prompt chính xác sẽ giúp AI hiểu rõ hơn về yêu cầu của bạn và từ đó phản hồi với bạn câu trả lời phù hợp. Có thể thấy, prompt đóng vai trò quan trọng trong quá trình tương tác với các mô hình ngôn ngữ AI cũng như điều khiển đầu ra của hệ thống.

Viết prompt rõ ràng và chi tiết không chỉ giúp bạn nhận về kết quả chính xác, mà còn giúp mô hình hiểu rõ hơn về nhiệm vụ mà bạn muốn nó thực hiện, từ đó tiết kiệm thời gian và nâng cao năng suất công việc. Việc sử dụng prompt thông minh sẽ giúp bạn tối ưu khả năng giao tiếp, nâng cao trải nghiệm sử dụng và khai thác tối đa tiềm năng của các công cụ AI.

Prompt có thể ứng dụng cho nhiều mục đích đa dạng như viết nội dung, trả lời câu hỏi, tìm kiếm thông tin, hay thậm chí tạo hình ảnh theo mô tả. Hiểu rõ vai trò và cách sử dụng prompt là gì sẽ giúp bạn đạt hiệu quả cao hơn trong mọi tác vụ, từ sáng tạo đến phân tích hay tự động hóa.

>> Tiềm năng ứng dụng của AI trong tương lai

Một số ví dụ về Prompt

Để giúp bạn biết cách viết prompt là gì trong AI, MONA sẽ đưa ra một số ví dụ cụ thể khi thiết kế prompt trong ChatGPT:

• Ví dụ: “Hãy viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tập trung vào vai trò của trí tuệ nhân tạo.” Prompt AI này rất rõ ràng về yêu cầu, xác định rõ chủ đề (cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư), phạm vi (đoạn văn ngắn) và trọng tâm (vai trò của trí tuệ nhân tạo). ChatGPT sẽ dễ dàng hiểu và tạo ra một đoạn văn đáp ứng đúng yêu cầu.
• Một ví dụ khác: “Giả sử tôi là một người mới bắt đầu học lập trình Python. Hãy gợi ý cho tôi một số dự án nhỏ để thực hành.” Prompt này không chỉ đưa ra yêu cầu mà còn cung cấp thêm thông tin về người dùng (người mới bắt đầu học Python), giúp ChatGPT có thể đưa ra những gợi ý phù hợp với trình độ của người dùng.

Ngoài ChatGPT, một công cụ AI khác cũng rất phổ biến là Gemini. Khi tạo prompt cho Gemini, bạn nên viết thật chi tiết để nhận được câu trả lời theo yêu cầu. Ví dụ, thay vì chỉ viết “Viết về cách nuôi mèo”, quá chung chung, hãy thử yêu cầu cụ thể hơn như: “Viết một bài báo ngắn phân tích lợi ích của việc nuôi mèo đối với sức khỏe tinh thần con người, sử dụng ngôn ngữ phổ thông và kèm theo dữ liệu thống kê.” Việc này giúp AI hiểu rõ mục tiêu nội dung và định dạng mong muốn.

Phân loại prompt

Prompt trong AI được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau chẳng hạn như mục đích sử dụng, cấu trúc,…do đó không phải tất cả các câu lệnh prompt AI đều giống nhau. Dưới đây là một số phân loại phổ biến của prompt hiện nay. 

Dựa trên mục tiêu sử dụng

Từ việc yêu cầu AI cung cấp câu trả lời cho đến việc tạo ra các văn bản phức tạp, mỗi prompt có thể được thiết kế với mục tiêu cụ thể như sau:

• Prompt hỏi đáp (Question-Answer Prompts): Đây là những câu lệnh prompt yêu cầu hệ thống AI trả lời một câu hỏi hoặc cung cấp thông tin chi tiết về một chủ đề cụ thể.
• Prompt tạo văn bản (Text Generation Prompts): Loại prompt này thường được dùng để yêu cầu hệ thống tạo ra văn bản dựa trên các chủ đề hoặc chỉ thị đã xác định trước.
• Prompt lệnh (Command Prompts): Là những câu lệnh prompt yêu cầu AI thực hiện một hành động cụ thể, chẳng hạn như “Vui lòng dịch đoạn văn này sang tiếng Pháp”.

Dựa trên cấu trúc

Cấu trúc của prompt có thể thay đổi từ một yêu cầu đơn giản đến những câu lệnh phức tạp hơn. Tùy thuộc vào sự phức tạp của tác vụ, bạn có thể sử dụng các loại prompt dưới đây:

• Prompt đơn giản (Simple Prompts): Các câu lệnh prompt này có cấu trúc ngắn gọn, dễ hiểu, thường chỉ gồm một yêu cầu duy nhất.
• Prompt đa phần (Multi-part Prompts): Những prompt này bao gồm nhiều câu lệnh liên kết với nhau, giúp tạo ra nội dung phức tạp hoặc thực hiện các tác vụ đa dạng.
• Prompt hướng dẫn (Instructional Prompts): Đây là những câu lệnh prompt cung cấp các hướng dẫn chi tiết, giúp người dùng thực hiện thao tác chính xác hơn khi viết prompt trong AI.

Dựa trên mục đích sử dụng

Khi được phân theo mục đích sử dụng, AI prompt có thể được chia thành ba loại như sau:

• Prompt huấn luyện (Training Prompts): Được sử dụng để huấn luyện mô hình AI, những câu lệnh này giúp AI học cách thực hiện các tác vụ nhất định dựa trên dữ liệu đầu vào.
• Prompt sáng tạo (Creative Prompts): Những câu lệnh này khai thác khả năng sáng tạo của mô hình AI, ví dụ như “Viết một bài thơ về mặt trăng”.
• Prompt kiểm tra (Testing Prompts): Các câu lệnh này được dùng để kiểm tra hiệu suất của mô hình AI trong những tình huống khác nhau hoặc để đánh giá khả năng giải quyết các tác vụ.

Cấu trúc của Prompt

Cấu trúc của Prompt trong AI có thể thay đổi tùy vào mục đích sử dụng và ngữ cảnh cụ thể. Khi tạo prompt, bạn cần lưu ý đến một số yếu tố giúp câu lệnh prompt trở nên rõ ràng và dễ hiểu. Dưới đây là các thành phần chính thường gặp khi viết prompt AI:

• Yêu cầu chính: Đây là phần quan trọng nhất, giúp xác định nhiệm vụ mà bạn muốn AI thực hiện. Ví dụ như “Viết một đoạn văn”, “Tạo một bức tranh”, hay “Giải thích một khái niệm”.
• Đối tượng: Đối tượng mà bạn muốn AI hướng đến trong câu lệnh prompt. Ví dụ: “Viết một bài thơ về tình yêu”, “Tạo một bức tranh phong cảnh mùa xuân”, hoặc “Giải thích khái niệm về blockchain cho người mới bắt đầu”.
• Ngữ cảnh: Các thông tin bổ sung giúp AI hiểu yêu cầu rõ hơn và tạo ra kết quả chính xác. Chẳng hạn như “Viết một bài luận về sự thay đổi của thời trang trong thế kỷ 21”, “Vẽ một bức tranh về biển vào buổi sáng”, hay “Giải thích về năng lượng tái tạo cho học sinh tiểu học”.
• Điều kiện: Những yêu cầu chi tiết về định dạng, phong cách hoặc các yếu tố khác cần có trong kết quả sau khi tạo prompt. Ví dụ: “Viết một bài văn 200 từ theo phong cách hài hước”, “Vẽ một bức tranh theo phong cách tranh sơn dầu”, hoặc “Giải thích thuật toán máy học với ví dụ thực tế”.

Tại sao phải cần viết Prompt chuẩn?

Prompt chính là cầu nối giao tiếp giữa con người và AI, giúp mô hình hiểu rõ hơn về những gì bạn đang tìm kiếm. Vì thế, để khai thác tối đa sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, kỹ năng viết prompt chính xác và đúng cách là cực kỳ cần thiết vì những lý do sau:

• Xác định chính xác mục tiêu và thông điệp: Một câu lệnh prompt rõ ràng sẽ giúp hệ thống AI hiểu chính xác bạn cần gì và đưa ra các phản hồi chuẩn xác, đúng với mong muốn của bạn, thay vì những câu trả lời mơ hồ.
• Tiết kiệm thời gian và công sức: Một prompt cụ thể không chỉ giảm thiểu sai sót mà còn giúp bạn tránh mất thời gian điều chỉnh hoặc yêu cầu AI làm lại. Điều này đặc biệt hữu ích khi bạn làm việc với các dự án lớn, cần độ chính xác cao.
• Định hình nhiệm vụ của AI: Mô hình AI hoạt động dựa trên thông tin bạn cung cấp qua câu lệnh prompt. Nếu prompt không rõ ràng, AI dễ hiểu sai và đưa ra những kết quả không mong muốn. Việc viết prompt chính xác đảm bảo AI luôn đi đúng hướng.
• Đảm bảo chất lượng đầu ra: Một prompt tốt sẽ giúp bạn nhận được những kết quả chất lượng. Khi thông tin bạn đưa ra đủ chi tiết và rõ ràng, AI sẽ phản hồi hoặc dự đoán một cách chính xác hơn.
• Tuân thủ quy tắc và đảm bảo an toàn: Câu lệnh prompt chi tiết, hợp lý sẽ giúp bạn tránh được nội dung phản hồi không phù hợp. Điều này đặc biệt quan trọng khi sử dụng AI trong các lĩnh vực yêu cầu sự chuẩn mực như nội dung sáng tạo hay tự động hóa.
• Tăng cường khả năng hiểu ngữ cảnh của AI: Một prompt được viết cẩn thận sẽ giúp AI hiểu đúng ngữ cảnh và yêu cầu cụ thể, ngay cả trong những lĩnh vực phức tạp. Đây chính là yếu tố quyết định sự thành công khi bạn làm việc với trí tuệ nhân tạo.

>> Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong Marketing

Cách viết Prompt AI hiệu quả

Để nhận được câu trả lời chuẩn chỉnh và phù hợp từ các công cụ AI, việc viết prompt đúng cách luôn là yếu tố mấu chốt. Một prompt rõ ràng, chi tiết không chỉ giúp AI hiểu đúng yêu cầu mà còn tối ưu thời gian làm việc, hạn chế các phản hồi không mong muốn. Dưới đây là những lưu ý cụ thể để bạn tạo ra prompt trong AI chất lượng:

• Xác định mục tiêu rõ ràng: Trước khi tạo prompt, bạn cần làm rõ mục đích và yêu cầu cụ thể để AI hiểu đúng hướng bạn mong muốn, tránh việc đưa ra câu trả lời không phù hợp, đồng thời tiết kiệm thời gian chỉnh sửa.
• Sử dụng ngôn ngữ cụ thể, chi tiết: Để viết prompt trong AI hiệu quả, hãy sử dụng từ ngữ dễ hiểu, tránh diễn đạt dài dòng hay phức tạp. Nếu cần, có thể chia nhỏ câu thành các phần rõ ràng để AI dễ hiểu và thực hiện đúng yêu cầu.
• Chèn từ khóa: Việc lồng ghép các từ khóa chính vào câu lệnh prompt sẽ giúp AI hiểu đúng trọng tâm và triển khai nội dung chính xác hơn. 
• Cung cấp thêm thông tin cần thiết: Nếu muốn kết quả tốt hơn, hãy bổ sung thông tin về bối cảnh, yêu cầu chi tiết hoặc ví dụ minh họa. Điều này giúp AI hiểu sâu hơn và đưa ra câu trả lời phù hợp.
• Kiểm tra và tối ưu prompt: Trước khi gửi câu lệnh prompt, hãy kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp để tránh AI hiểu sai ý. Nếu chưa hài lòng với kết quả, có thể thử chỉnh sửa câu từ và cách diễn đạt.
• Điều chỉnh linh hoạt: Trong quá trình sử dụng, đừng ngại điều chỉnh hoặc bổ sung thông tin để AI có thêm dữ kiện. Tận dụng những prompt đã thành công trước đó để tối ưu hiệu quả cho các lần sử dụng tiếp theo.

Các loại prompt AI ChatGPT hữu ích

Prompt trong ChatGPT là nội dung mà người dùng nhập vào để khởi động cuộc trò chuyện hoặc yêu cầu hệ thống thực hiện một nhiệm vụ nào đó. Dựa trên thông tin nhận được, ChatGPT sẽ phân tích và phản hồi một cách phù hợp. Tuy nhiên, để khai thác tối đa tiềm năng của ChatGPT, bên cạnh việc hiểu rõ prompt nghĩa là gì, bạn cũng cần biết cách phân loại câu lệnh prompt để có thể hướng dẫn công cụ này tạo ra kết quả phù hợp với nhu cầu của bạn.

Sử dụng Prompt AI để tóm tắt nội dung

Khi cần tóm lược nội dung dài một cách nhanh chóng, bạn có thể viết prompt AI yêu cầu tóm tắt với độ chính xác cao. Chẳng hạn, hãy thử tạo prompt “Tóm tắt bài viết này trong 3 câu ngắn gọn” để có được thông tin cốt lõi mà văn bản đề cập mà không mất quá nhiều thời gian đọc.

Dùng Prompt để viết lại nội dung

ChatGPT không chỉ giúp tóm tắt mà còn hỗ trợ tạo prompt giúp viết lại nội dung theo phong cách khác biệt nhưng vẫn giữ nguyên ý nghĩa. Bạn có thể thử câu lệnh như “Hãy viết lại đoạn văn này sao cho dễ hiểu hơn và hấp dẫn hơn” để cải thiện khả năng truyền tải thông tin một cách hiệu quả.

Sử dụng Prompt AI để sáng tạo nội dung

Ngoài việc hỗ trợ viết lại, ChatGPT còn có thể giúp bạn tạo ra những ý tưởng nội dung độc đáo. Bằng cách sử dụng cách viết prompt như “Đưa ra ý tưởng cho một bài blog về xu hướng công nghệ năm nay”, bạn có thể khai thác sức mạnh sáng tạo của AI để phát triển nội dung chất lượng cao.

>> Ứng dụng AI trong dạy học

Một số câu hỏi thường gặp đối với Prompt là gì?

Bên cạnh việc tìm hiểu các khái niệm xoay quanh Prompt là gì, dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn về cách sử dụng prompt hiệu quả trong các công cụ AI hiện nay.

Vì sao Prompt cần thiết với ChatGPT và các công cụ AI content?

Prompt trong AI đóng vai trò quyết định trong việc định hướng kết quả mà công cụ AI tạo ra. Một câu lệnh prompt chính xác giúp AI hiểu rõ hơn về yêu cầu của người dùng, từ đó tạo ra nội dung chất lượng và phù hợp hơn.

Một đoạn Prompt dài tối đa bao nhiêu từ?

Không có giới hạn chính xác về độ dài của một câu lệnh prompt. Tuy nhiên, việc tạo prompt AI ngắn gọn nhưng vẫn đảm bảo tính chi tiết và rõ ràng sẽ giúp AI dễ dàng xử lý và tạo ra kết quả đúng với yêu cầu hơn.

Một Prompt có thể được sử dụng nhiều lần hay không?

Bạn hoàn toàn có thể tái sử dụng prompt cho các yêu cầu tương tự. Tuy nhiên, đôi khi bạn sẽ cần điều chỉnh chút ít để phù hợp với ngữ cảnh hoặc mục đích mới khi viết prompt AI.

Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về khái niệm prompt là gì và cách viết prompt hiệu quả để tối ưu hóa năng suất khi làm việc với các công cụ AI. Việc tạo ra một prompt AI chất lượng không thực sự quá khó nếu bạn chú ý và đáp ứng đủ các tiêu chí cần thiết. Vì vậy đừng ngần ngại thử nghiệm và phát triển những prompt sáng tạo của riêng mình. Biết đâu đây chính là điểm khởi đầu mở ra những cơ hội mới trong tương lai trong lĩnh vực mà bạn đang theo đuổi.