B2B, B2C là gì? Phân biệt khác nhau của 2 mô hình kinh doanh

Doanh nghiệp hình thành cần xác định rõ ràng mô hình kinh doanh của mình để có thể xây dựng và phát triển được hiệu quả lâu dài. Hiện nay, có khá nhiều mô hình kinh doanh khác nhau đã được tạo ra với những đặc điểm riêng biệt mà các doanh nghiệp, những người bắt đầu khởi nghiệp cần nắm rõ để thực hiện chiến lược kinh doanh phù hợp. Trong đó, 2 mô hình kinh doanh B2B và B2C là gì đang nhận được rất nhiều sự quan tâm. Cùng Mona tìm hiểu về 2 mô hình kinh doanh này và sự khác biệt của chúng trong bài viết dưới đây.

Giới thiệu về B2B

B2B là gì?

B2B là tên viết tắt của cụm từ Business To Business. Nó được sử dụng để chỉ hình thức kinh doanh, buôn bán, giao dịch giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp. Nó bao gồm các hoạt động thương mại điện tử, những giao dịch được diễn ra trong thực tế. Từ việc tư vấn, báo giá cho tới việc ký kết hợp đồng và mua bán sản phẩm, dịch vụ.

Khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp lựa chọn sử dụng website thương mại điện tử làm phương thức thanh toán chính thì mô hình B2B cũng ngày một phát triển hơn. Trong những năm gần đây, tỷ lệ website hướng đến đối tượng là các doanh nghiệp, tổ chức đang tăng lên so với website hướng đến người tiêu dùng, với con số từ khoảng từ 76,4% đến 84,4%.

Các mô hình kinh doanh B2B

Dựa vào bản chất kinh doanh và hình thức hoạt động mà mô hình kinh doanh B2B được chia thành 4 loại chính khác nhau gồm:

Mô hình B2B thiên về bên bán

Đây là loại hình B2B rất phổ biến ở nước ta. Một công ty sẽ làm chủ trang thương mại điện tử và cung cấp hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ cho bên thứ 3 như người dùng hoặc doanh nghiệp bán lẻ, sản xuất. Do đó, các doanh nghiệp này thường cung cấp sản phẩm với số lượng từ vừa cho đến lớn.

Mô hình B2B thiên về bên mua

Mô hình này ít gặp hơn ở nước ta bởi hầu hết các doanh nghiệp tại Việt Nam đều có nhu cầu bán các sản phẩm của mình cho đối tác. Tuy nhiên, ở nhiều nước khác mô hình này hoạt động khá mạnh. Các đơn vị kinh doanh có vai trò nhập các sản phẩm, hàng hóa từ nhà sản xuất. Sau đó, những nơi bán hàng sẽ truy cập vào web để báo giá cũng như phân phối các sản phẩm này.

Mô hình B2B trung gian

Mô hình này có vai trò là cầu nối giữ 2 bên mua và bán. Các giao dịch sẽ được thực hiện thông qua một sàn giao dịch thương mại điện tử. Mọi người cũng có thể dễ dàng thấy được mô hình này rất phổ biến ở nước ta với những cái tên như Lazada, Tiki, Sendo, Adayroi…

Hình thức hoạt động là công ty, doanh nghiệp nào có nhu cầu muốn bán các sản phẩm của mình thì gửi chúng nên kênh trung gian này để quảng cáo và phân phối. Những cá nhân, tổ chức này có nhu cầu mua sẽ xem và đặt hàng dưới sự bảo vệ quyền lợi và cần phải tuân theo những quy định của kênh trung gian.

Mô hình B2B dạng thương mại hợp tác

Tương tự như mô hình B2B trung gian nhưng dạng thương mại hợp tác này mang tính tập trung và thuộc quyền sở hữu của nhiều doanh nghiệp hơn. Nó được hiển thị dưới dạng các sản giao dịch điện tử như chợ trên mạng, chợ điện tử, sàn giao dịch thương mại, sàn giao dịch internet, cộng đồng thương mại…

Giới thiệu về B2C

B2C là gì?

B2C là cụm từ viết tắt của Business to Customer. Đây là một mô hình kinh doanh rất phổ biến trong lĩnh vực thương mại điện tử. Khác với mô hình kinh doanh B2B có đối tượng giao dịch là các doanh nghiệp với nhau, mô hình kinh doanh B2C là hình thức giao dịch giữa doanh nghiệp và khách hàng, người tiêu dùng.

Mục đích của mô hình B2B là mang đến giải pháp tốt nhất giúp các doanh nghiệp để họ cải thiện hoạt động kinh doanh của mình còn mục đích của mô hình B2C là thỏa mãn nhu cầu tiêu dùng của khách hàng. Nói chung, B2C hướng đến các cá nhân tiêu dùng chứ không phải các tổ chức hay đơn vị nào.

Các mô hình kinh doanh B2C

Người bán hàng trực tiếp

Đây chính là mô hình B2C phổ biến nhất hiện nay được rất nhiều người biết đến. Ở hình thức này khách hàng sẽ mua hàng tại các cửa hàng bán lẻ trực tuyến. Họ có thể là các công ty, doanh nghiệp, nhà sản xuất nhỏ hoặc chỉ đơn thuần là các cửa hàng bách hóa bán hàng trực tuyến các loại hàng hóa từ nhiều nhà sản xuất khác nhau.

Trung gian trực tuyến

Với mô hình kinh doanh này, bạn sẽ không thật sự sở hữu sản phẩm mà chỉ là cầu nối, là trung gian để kết nối giữa bên mua và bên bán, những người thật sự sở hữu sản phẩm.

B2C dựa trên phí

Netflix chính là một ví dụ cho mô hình kinh doanh B2C này. Họ thu phí người dùng muốn truy cập vào các nội dung thuộc quyền quản lý của họ. Thường các trang web như này cũng có cung cấp một số nội dung miễn phí nhưng tương đối hạn chế. Nếu bạn muốn xem được những chương trình phong phú, đa dạng, đầy đủ hơn thì phải đóng tiền cho nhà cung cấp.

B2C dựa vào cộng đồng

Các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Lotus, Instagram… chính là những ví dụ điển hình cho mô hình B2C này. Họ xây dựng một công đồng trực tuyến bằng cách tập hợp những người có cùng nhu cầu và sở thích. Điều này giúp cho bộ phận tiếp thị của các công ty, doanh nghiệp có thể quảng bán sản phẩm của mình trực tiếp đến người tiêu dùng.

B2C dựa trên quảng cáo

Với kiểu mô hình này, các đơn vị sẽ cho phép người dùng được quyền truy cập vào một website có sử dụng những nội dung miễn phí. Và chính lượng người dùng truy cập đó chính là công cụ để doanh nghiệp quảng bá các sản phẩm, dịch vụ của mình.

Phân biệt khác nhau của 2 mô hình kinh doanh

Mô hình kinh doanh B2B và B2C phổ biến tạo ra nền kinh tế thị trường vận hành như ngày nay. Đây là 2 mô hình kinh doanh hoàn toàn khác biệt với những đặc điểm khác nhau. Những người làm kinh doanh cần hiểu rõ và phiên biệt được 2 kiểu kinh doanh này.

Sự khác biệt giữa B2B và B2C

Nến B2B là doanh nghiệp bán sản phẩm, dịch vụ cho các doanh nghiệp khác thì B2C là bán lẻ trực tiếp từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng. Sự khác biệt này thể hiện rõ ở những điểm cụ thể như:

• Khối lượng hàng hóa giao dịch: B2C với lượng hàng hóa nhỏ phục vụ cho nhu cầu khách hàng cá nhân. Trong khi đó, mô hình B2B lại giao dịch với số lượng hàng hóa lớn hơn rất nhiều.

Tham khảo: Bán hàng cá nhân – Personal Sales và ưu, nhược điểm

• Quy trình giao dịch: B2C có quy trình giao dịch rất đơn giản được diễn ra một cách nhanh chóng, khách hàng thanh toán bằng tiền mặt và nhập hàng ngay. Trong khi mô hình B2B có quy trình giao dịch khá phức tạp với nhiều bước trung gian. Với mô hình B2B yêu cầu các doanh nghiệp cần trải qua quá trình đàm phán, thương lượng về giá đồng thời xây dựng lòng tin với khách hàng lâu dài.

Tham khảo: Bí quyết xây dựng niềm tin và lòng trung thành khách hàng

• Tiếp cận khách hàng: Mô hình B2C tiếp cận khách hàng với data dữ liệu lớn với tỷ lệ chuyển đổi cao hơn. Trong khi các doanh nghiệp B2B tiếp cận khách hàng yêu cầu kỹ năng cao trong việc thuyết phục khách hàng chọn mua các sản phẩm, dịch vụ của mình.

Tham khảo: 5 bước đơn giản xác định chân dung khách hàng

• Điều kiện tạo nên thương hiệu: B2C yêu cầu xây dựng mối quan hệ hỗ trợ lẫn nhau lâu dài. Trong khi B2C quảng cáo và khuyến mãi tốt.
• Giá trị thu về trong mỗi giao dịch: Lợi nhuận thu về trong mỗi giao dịch B2C nhỏ hơn rất nhiều so với B2B. Bởi số lượng và giá trị đơn hàng lớn hơn rất nhiều.

Có thể thấy, cả 2 mô hình kinh doanh trên đều có những ưu nhược điểm riêng. Tùy vào nhu cầu và cách triển khai chính xác mà mỗi loại hình này sẽ đem về những lợi nhuận nhất định cho doanh nghiệp và các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, nhằm giúp mô hình kinh doanh B2B và B2C được ứng dụng toàn diện và phát huy được hết các tiềm năng và ưu điểm, thì ngoài việc tìm hiểu kỹ về từng loại hình kinh doanh này, bạn cũng có thể nhờ đến sự hỗ trợ của các phần mềm quản lý bán hàng phổ biến hiện nay như: MONA Ecommerce, POS365,… Những phần mềm bán hàng này được lập trình với bộ tính năng hữu ích, đáp ứng đầy đủ nhu cầu cần thiết cho việc vận hành và tối ưu các loại hình kinh doanh chính hiện nay. Đảm bảo giúp doanh nghiệp “đi” đúng hướng và tăng doanh thu hiệu quả.

Trên đây là những kiến thức cơ bản về mô hình kinh doanh B2B và B2C. 2 mô hình này hiện nay vẫn đang trên đà phát triển với mỗi loại lại có những ưu điểm riêng. Để phát triển theo xu hướng này các doanh nghiệp cần vạch ra chiến lược, hướng đi đúng đắn. Mong rằng với những thông tin trên mọi người sẽ có được cái nhìn cụ thể hơn về 2 mô hình kinh doanh này cũng như phân biệt được chúng.

Có thể bạn quan tâm:

• B2E là gì? Mô hình B2E trong Thương mại điện tử
• Tìm hiểu chi tiết về xây dựng phễu bán hàng