Ưu và nhược điểm của Lớp học đảo ngược (Flipped Classroom)

Lớp học đảo ngược – Flipped Classroom có thể được xem một cảnh tượng vô cùng quen thuộc trong các trường dạy học ngày nay, đặc biệt là những lớp học lấy giáo viên làm trung tâm với mô hình học tập truyền thống. Giáo viên sẽ tập trung truyền đạt kiến thức, còn học sinh lắng nghe, ghi chép và làm bài tập.

Đây là một mô hình bài bản, và tất nhiên là rất hiệu quả đối với nhiều học sinh, khi nó là loại hình giáo dục buộc học sinh phải tiếp nhận thông tin một cách thụ động, thay vì chủ động trong quá trình học tập.

Vậy, ưu điểm và nhược điểm của loại hình giáo dục Flipped Classroom – Lớp học đảo ngược này là gì? Hãy cùng tìm hiểu qua những chia sẻ sau đây nhé!

Lớp học đảo ngược là phương pháp gì?

Khái niệm phương pháp lớp học đảo ngược

Trước khi bắt đầu, chúng ta cũng cần làm rõ một điều về sự khác biệt của khái niệm “flipped learning”, so với cách dạy học truyền thống.

Một buổi lên lớp truyền thống sẽ bắt đầu với việc giáo viên chuẩn bị bài giảng lên lớp và học sinh chuẩn bị làm bài tập về nhà buổi trước. Bài mới sẽ được giảng trong giờ học, ngay trên lớp và nếu trong quá trình dạy có thừa một chút thời gian thì sẽ sử dụng thời gian đó làm bài tập luyện tập tại lớp.

Như vậy, hầu hết việc giảng và nghe giảng ước chừng đã tiêu tốn hết 90% thời gian của một buổi học, 10% còn lại là luyện tập trên lớp của cả giáo viên và học sinh.

Vậy thì giải pháp mà “Flipped Learning” đưa ra chính là… hãy đảo ngược quá trình này. Nghĩa là học sinh áp dụng Flipped classroom sẽ xem bài giảng của giáo viên trước ở nhà, nắm được nội dung chính và định hướng của bài giảng. Khi vào lớp các bạn sẽ cùng giáo viên thảo luận, nghiên cứu sâu hơn về chủ đề đó.

Học tập đảo ngược trong triển khai thực tiễn

Các giai đoạn cơ bản

Triển khai lớp học đảo ngược với một số giai đoạn cơ bản bao gồm:

Trải nghiệm cuốn hút

Cách các giáo viên làm là cho sinh viên xem để suy nghĩ về một vài trải nghiệm thú vị như tính năng nào đó, các ứng dụng thực tế trong bài học lớn. Cần sự gợi ý để học sinh có những liên tưởng, khái niệm về hướng giải quyết.

Trong lớp học áp dụng phương pháp học tập đảo ngược, các bài tập lớn được đưa ra ngay từ đầu buổi học, môn học và mỗi thời lượng buổi học sẽ có những gợi ý về những tính năng đã có thể làm được sau những nội dung cụ thể được giảng dạy. Tuy nhiên, sự cuốn hút cũng có thể đến từ việc một số sinh viên đã hoàn thành được một vài tính năng nào đó và chia sẻ cho các thành viên khác trong lớp.

Các giáo viên có thể sử dụng các phần mềm hỗ trợ dạy học, phần mềm LMS để xây dựng và phát triển bài giảng thành những lựa chọn vui và thu hút hơn như video, trò chơi, sự kiện khác nhau thay vì chỉ làm powerpoint như trước đây.

Khám phá những khái niệm

Ở lớp học đảo ngược, việc khám phá các khái niệm được thực hiện ở bên ngoài lớp học. Trước mỗi buổi học, học sinh phải tự khám phá khái niệm mới dựa vào học liệu do giáo viên cung cấp, chủ yếu thường là những video ngắn, tự tìm trên Internet cũng như tham khảo với các bạn học và giáo viên thông qua các kênh liên lạc như email, facebook, v,v,…

Tạo ra ý nghĩa

Vẫn ở ngoài lớp, khi đã khám phá được các khái niệm, học sinh sinh viên làm các bài kiểm tra (quiz) để củng cố những điều mới học được.

Trong trường hợp mục tiêu là đạt kỹ năng áp dụng thì trong video sẽ có một bài ví dụ, học sinh sinh viên sẽ xem ví dụ và làm lại. Sau cùng học sinh thực hiện việc phản tư (reflection) thông qua việc viết blog.

Trình diễn và áp dụng

Với các giai đoạn trên, bây giờ khi sinh viên cơ bản đã khám phá và nắm được ý nghĩa của các khái niệm họ bắt đầu áp dụng vào bài tập lớn, chia sẻ và trình diễn trên lớp.

Công việc chủ yếu của giáo viên trong giai đoạn trên lớp là hỗ trợ sinh viên. Với những sinh viên chủ động tìm trợ giúp thì công việc của giáo viên là tìm sinh viên khác có thể trợ giúp, nhưng cần chắc chắn rằng khó khăn của sinh viên sẽ được giải quyết.

Sẽ có nhiều sinh viên gặp khó khăn nhưng không đề nghị hỗ trợ, do đó công việc lúc này là tập trung quan sát xem những sinh viên nào gặp vấn đề này và chủ động ngồi cùng để hỗ trợ họ làm việc.

Nhiệm vụ của giáo viên và học sinh

Nhiệm vụ của giáo viên

Giáo viên, tất nhiên sẽ luôn đảm nhận nhiệm vụ truyền đạt kiến thức mới cho học sinh.

Đồng thời, giáo viên cũng có nhiệm vụ chuẩn bị giáo trình hấp dẫn và lôi cuốn học sinh. Trong bối cảnh hiện tại, việc tạo ra các giáo trình E-learning bài bản, có khả năng thành công trong việc truyền thụ kiến thức được định hướng là vô cùng quan trọng. Để làm được điều đó, đòi hỏi người giáo viên phải giỏi công nghệ.

Nhiệm vụ của học sinh

Phương pháp học tập Lớp học đảo ngược không cho phép học sinh ngồi thụ động. Tự việc chuẩn bị tìm hiểu trước các vấn đề trước khi đến buổi học đòi hỏi học sinh phải sử dụng nhiều hoạt động trí não hơn. Học sinh cần tự trang bị những kiến thức mới và chủ động hoàn thành các bài tập cấp thấp ở nhà.

 

Ưu điểm của lớp học đảo ngược Flipped Classroom

Học sinh có nhiều quyền kiểm soát hơn

Tất nhiên, trong một lớp học lấy học sinh làm trung tâm, thì đó chính là điều kiện để học sinh có thể phát triển năng lực vốn có của mình và kiểm soát việc học của bản thân tốt hơn. Bằng cách giao các bài học ngắn về nhà, học sinh có thể tự do điều phối các công việc và học tập theo tốc độ riêng của mỗi người, có thể tạm dừng hoặc tua lại các bài đã đọc, note lại các câu hỏi cần lời giải đáp và sử dụng các vấn đề cần quan tâm để làm chất liệu thảo luận với giáo viên, bạn bè trong lớp.

Điều đó tạo thêm điều kiện để các học sinh có thời gian tìm hiểu về một số khái niệm nhất định mà không bị chậm hơn so với nhịp tiếp thu của cả lớp, đồng thời nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ phía bạn bè, giáo viên. Kết quả của quá trình này là, không chỉ thành tích của học sinh được cải thiện, mà hành vi của học sinh trong lớp cũng được nâng cao đến mức đáng kể.

Khuyến khích việc học tập, lấy học sinh làm trung tâm và cộng tác

Lớp học đảo ngược có đặc trưng là dành nhiều thời gian để học sinh có thể làm chủ các kỹ năng, thông qua các dự án và công tác thảo luận.

Điểm mạnh của việc này là nó khuyến khích học sinh cùng nhau dạy và học các khái niệm, dưới sự dẫn dắt bài học của giáo viên. Thông qua việc làm chủ quá trình học tập của bản thân, họ có thể sở hữu những kiến thức đã đạt được chứ không chỉ học thuộc lòng một dạng kiến thức suông, từ đó, tạo sự tự tin với những kiến thức đã tiếp tục.

Cũng phải nói thêm là bản thân giáo viên cũng có thể xác định vấn đề về cách tư duy hoặc vận dụng khái niệm của học sinh hay khả năng tương tác trực tiếp để đưa ra giải pháp hướng dẫn thích hợp.

Những bài học và nội dung dễ dàng để tiếp cận hơn.

Miễn là bạn có quyền truy cập công nghệ, bạn sẽ dễ dàng tiếp cận với các nội dung bài học mà không cần phải lo sợ bỏ lỡ các buổi học như các phương pháp học tập truyền thống.

Nhờ các video bài giảng có sẵn, học sinh nghỉ học vì các lý do bất khả kháng như đau ốm, tham gia các hoạt động thể thao, đi chơi hoặc các trường hợp khẩn cấp khác,… có thể nhanh chóng bắt kịp tiến độ học tập. Điều này cũng đồng thời tạo điều kiện để giáo viên linh hoạt hơn trong việc điểm danh học sinh.

Tạo điều kiện cho phụ huynh biết tình hình trong lớp học

Khác với các lớp học theo phương pháp giảng dạy truyền thống, lớp học đảo ngược cho phép phụ huynh có thể truy cập và xem các video bài giảng của học sinh bất cứ khi nào. Điều này giúp phụ huynh có thể hỗ trợ việc học của con em mình được tốt hơn, đồng thời giúp phụ huynh có cái nhìn sâu hơn về chất lượng giảng dạy tại cơ sở mà con họ đang được tiếp nhận.

Cải thiện việc học trở nên hiệu quả hơn

Nếu được thực hiện đúng cách, trong một lớp học đảo ngược Flipped Classroom, trẻ em sẽ có nhiều thời gian tận hưởng việc học hơn, hoặc là được vui chơi hoặc thực hành nhiều hơn.

Hầu hết chúng ta ở thời điểm hiện tại đều tiếp nhận nền giáo dục với phương pháp truyền thống. Và hẳn là chúng ta đều sẽ không xa lạ vì ai cũng đều trải qua thời học sinh triền miên làm bài tập về nhà. Thực tế, một nghiên cứu tiến hành quan sát các học sinh lớp 9-12 đã chỉ ra rằng học sinh dành đến 38 giờ/tuần để làm bài tập về nhà. Đây là khối lượng công việc khổng lồ, không chỉ gây quá tải với học sinh mà còn tạo ra áp lực đối với giáo viên, những người liên tục chỉ định và giao việc.

Nhờ có lớp học đảo ngược, các bài giảng online chỉ dài 10 phút, điều này giúp cả học sinh lẫn giáo viên có thêm thời gian dành cho các mối quan tâm khác như bạn bè, gia đình và sở thích cá nhân.

Môi trường học tập linh hoạt

Học sinh – sinh viên được lựa chọn thời gian và địa điểm học tập cũng như hình thức học phù hợp với trình độ của mình.

Tương tự với các học sinh-sinh viên, phía giáo viên có thể linh hoạt trong việc điều chỉnh thời gian học trên lớp sao cho hợp lý. Những tương tác cũng trở nên tích cực và không bị gói gọn trong những bài học khô khan, tạo mối liên kết tốt với học sinh-sinh viên.

Nội dung bài học được xây dựng có chủ ý

Học sinh – sinh viên có thể dừng lại ở những phần bài học trọng tâm, những phần học sinh chưa hiểu để khái quát hơn về vấn đề, tránh lan man và dành thời lượng không phù hợp cho bài học, lướt qua những ý đã nắm được.

Vì học sinh xem trước bài giảng và hướng dẫn ở nhà, họ sẽ có định hướng trong việc đặt câu hỏi, thảo luận, đào sâu vấn đề khi lên lớp. Thời gian cần đến sự tập trung cao độ được rút ngắn, giúp tinh thần học tập minh mẫn hơn.

Đây cũng là một giải pháp tiết kiệm năng lượng, thời gian cực hữu hiệu. Giờ đây, chỉ cần 1 powerpoint/ video được thiết kế, quay dựng 1 lần và được chia sẻ với các bạn khác để thay thế tất cả các yếu tố phụ đạo, dạy thêm cho những bạn chưa theo kịp.

Nhược điểm của lớp học đảo ngược Flipped Classroom

Tuy nhiên, song song với những ưu điểm chúng ta đã liệt kê ở trên, vẫn có rất nhiều ý kiến hoài nghi về mô hình giảng dạy và học tập mới này:

Ứng dụng mô hình gặp khó khăn khi học sinh không tiếp cận được công nghệ

Không phải ai cũng rành về công nghệ. Một số học sinh – sinh viên không bắt kịp việc sử dụng công nghệ sẽ không theo kịp các bạn cùng lớp.

Đây là một trong những vấn đề nổi bật nhất khi mà nhu cầu sử dụng máy tính và Internet của học sinh để xem các bài giảng online là một trong những điều tiên quyết cần phải làm được khi áp dụng lớp học đảo ngược Flipped Classroom. Song nó sẽ gây ra những khó khăn, bất cập đối với những học sinh có thu nhập thấp, bị hạn chế tiếp cận với tài nguyên.

Quá phụ thuộc vào sự chuẩn bị và yếu tố niềm tin

Cũng có mối quan ngại rằng lớp học đảo ngược có vận hành được hay không phụ thuộc rất lớn vào sự hợp tác tham gia của học sinh. Thật không may, không có bất cứ điều gì đảm bảo được học sinh sẽ miễn cưỡng hay hợp tác với mô hình học tập này.

Việc học sinh – sinh viên được quyền sắp xếp thời gian và địa điểm học vừa là ưu điểm, cũng có thể là nhược điểm cực kỳ lớn. Nếu bản thân học sinh không chủ động xem trước bài giảng ở nhà thì khi vào lớp sẽ không theo kịp các bạn.

Đặt vấn đề về sự chuẩn bị và nỗ lực của giáo viên

Việc vận hành lớp học đảo ngược nhìn thì có vẻ như giảm tải thời gian đứng lớn và truyền tải kiến thức một cách truyền thống, nhưng thực tế lại vô tình sẽ làm tăng thêm lượng công việc cho giáo viên. Bởi lẽ, nó đòi hỏi sự tích hợp rất cẩn thận để lớp học được duy trì và phát triển. Mặt khác, các nhiệm vụ như ghi âm, edit và đăng tải các bài giảng đều là những công việc cần thời gian và kỹ năng mà không phải giáo viên nào cũng có chuyên môn trong việc này.

Đó là chưa kể đến việc việc giáo viên cần giới thiệu các hoạt động trong lớp học liên quan đến bộ môn trong video như thế nào để thúc đẩy học sinh tham gia và chuẩn bị trước khi học. Đó là một áp lực rất lớn, cần nhiều thời gian thích ứng và không ít sự nỗ lực.

Không thật sự hiệu quả để phục vụ nhu cầu “học để thi”

Lớp học đảo ngược không “dạy để thi” – đây là một thực tế mà chúng ta phải thừa nhận. Nó không tuân thủ theo mô hình dạy học nhằm cải thiện và nâng cao điểm số. Tuy nhiên, rõ ràng trong quy trình giáo dục của nước ta hiện tại, giáo viên và học sinh vẫn phải dành thời gian chuẩn bị cho các kỳ kiểm tra, điều đó làm gián đoạn quy trình của lớp học đảo ngược.

Có quá nhiều thông tin về môn học/ ngành học các giáo viên chia sẻ, đôi lúc làm cho học sinh-sinh viên cảm thấy bối rối khi lựa chọn thông tin.

Thời gian ngồi trước màn hình nhiều, dễ sao nhãng

Có một số người tin rằng nếu như mỗi giáo viên bắt đầu chuyển đổi mô hình lớp học theo lớp học đảo ngược, học sinh sẽ bị buộc phải dành hàng giờ ngồi trước máy tính để xem các bài giảng. Người ta có thể lập luận rằng điều này sẽ ảnh hưởng không tốt đến quá trình học tập của học sinh, và điều này rõ ràng hoàn toàn có cơ sở:

• Học sinh sẽ dễ sa vào việc lạm dụng các thiết bị điện tử, dẫn đến việc sao nhãng trong lớp học, dễ mất thông tin,… (do virus, trộm).
• Học trên mạng cũng dễ bị gián đoạn tập trung bởi tin báo trên các trang Mạng Xã Hội khi đang học.
• Nhiều học sinh mất dần sự sáng tạo do ỷ lại vào những thứ đã có sẵn trên nền tảng internet rộng lớn, dẫn đến hiện tượng đạo văn.

Giải pháp cho Flipped Classroom – Mona eLMS

Mona eLMS là hệ thống quản lý và hỗ trợ đào tạo tích hợp những tính năng thông minh và công cụ cần thiết trong công tác giảng dạy và quản lý học viên. Sử dụng phần mềm Mona eLMS sẽ giúp bạn giải quyết được nhiều vấn đề, khó khăn thường gặp nhất trong mô hình lớp học đảo ngược:

• Phần mềm được thiết kế với giao diện cực kỳ đơn giản và trực quan với giao diện thân thiện người dùng được đội ngũ thiết kế cực kỳ chú trọng vào trải nghiệm giúp người dùng có thể tiếp cận và làm quen nhanh chóng, đơn giản nhất
• Kết cấu phần mềm được xây dựng tinh gọn và có thể vận hành mượt mà trên các thiết bị phổ thông
• Hỗ trợ giảng viên chuẩn bị bài giảng bằng nhiều định dạng khác nhau như video, trò chơi tương tác, infographic…
• Hệ thống sắp xếp, lưu trữ và quản lý thông minh giúp quản trị trường học, quản trị lớp học không còn quá khó khăn và cồng kềnh nhiều giấy tờ.

Thông tin liên hệ

• Website: Mona.media
• Địa chỉ: 1073/23 Cách Mạng Tháng Tám, Phường 7, Quận Tân Bình, TPHCM
• Hotline: 1900 636 648
• Email: [email protected]

Kết luận

Lớp học đảo ngược, với mục tiêu chính là tăng cường học tập và thành tích của học sinh bằng cách đảo ngược mô hình truyền thống của lớp học và dành thời gian cho học sinh hiểu chứ không chỉ thuyết giảng để học sinh lắng nghe, là một phong cách học tập có rất nhiều lợi thế tiềm năng.

Mặc dù vẫn còn tồn tại nhiều mặt hạn chế, song mô hình Flipped Classroom vẫn là một cách tiếp cận cực kỳ hiệu quả, trực quan nhằm cải thiện thành tích của học sinh, thúc đẩy tính chủ động trong học tập. Nếu như có thể khắc phục được những yếu điểm, Mona Media tin rằng phương pháp lớp học đảo ngược Flipped Classroom sẽ vô cùng tuyệt vời cho việc rèn luyện kỹ năng trong thế kỷ 21.