Web 3.0 là gì? Web 3.0 khác gì với Web 1.0 và 2.0?

Web 3.0 là thế hệ Internet mới, nơi quyền sở hữu dữ liệu và trải nghiệm người dùng được đặt lên hàng đầu. Khác với Web 1.0 chỉ cho phép đọc thông tin và Web 2.0 mang đến khả năng chia sẻ nội dung, Web 3.0 mở ra môi trường phi tập trung, minh bạch và an toàn. Ngay sau đây, hãy cùng công ty MONA Media tìm hiểu Web 3.0 là gì, sự khác biệt với các thế hệ trước và tại sao xu hướng Web 3.0 đang ngày càng được chú trọng.

Web 3.0 là gì?

Web 3.0 là thế hệ thứ ba của Internet, mang đến một trải nghiệm người dùng cá nhân hóa, nhanh chóng và linh hoạt hơn so với các phiên bản trước. Web 3.0 tận dụng sức mạnh của trí tuệ nhân tạo, máy học (machine learning) và web ngữ nghĩa (Semantic Web), đồng thời tích hợp công nghệ blockchain để đảm bảo tính bảo mật và an toàn của dữ liệu.

Nếu các website thường hiển thị thông tin cố định và khó tùy chỉnh theo nhu cầu từng người dùng thì Web3 khắc phục hạn chế này bằng cách tạo ra một môi trường linh hoạt, nơi dữ liệu được phân phối phi tập trung trên nhiều thiết bị. Điều này giúp giảm nguy cơ rò rỉ thông tin và nâng cao trải nghiệm tổng thể. Nhờ vậy, xu hướng Web 3.0 đang dần định hình lại cách chúng ta tương tác với Internet, từ truy cập thông tin đến thực hiện các giao dịch trực tuyến.

Đặc điểm chính của công nghệ Web 3.0

Công nghệ Web 3.0 sở hữu những đặc điểm nổi bật giúp nó khác biệt hoàn toàn so với các thế hệ web trước. Vậy những điểm vượt trội của Web 3.0 là gì?

• Open: Web3 được xây dựng dựa trên phần mềm mã nguồn mở, phát triển bởi cộng đồng lập trình viên trên toàn thế giới. Sự cởi mở này tạo điều kiện cho mọi người tham gia đóng góp, hoàn thiện và phát triển Internet một cách minh bạch.
• Trustless: Người dùng có thể tương tác công khai hoặc riêng tư mà không cần đến bên trung gian, giảm rủi ro và đảm bảo tính xác thực của dữ liệu.
• Permissionless: Bất kỳ ai cũng có thể tham gia hệ sinh thái Web 3.0 mà không cần sự cho phép từ các tổ chức kiểm soát tập trung. 
• Ubiquitous: Web3 không còn giới hạn chỉ trên máy tính hay điện thoại. Nhờ sự phát triển của IoT (Internet of Things), người dùng có thể truy cập Internet mọi lúc, mọi nơi từ nhiều loại thiết bị khác nhau, mở ra vô số tiện ích thông minh mới.

Thuật toán hoạt động của Web 3.0

Khác với Web 2.0, nơi mọi dữ liệu và logic ứng dụng được lưu trữ trên các máy chủ tập trung, Web 3.0 hoạt động trên cơ sở hạ tầng phi tập trung, giúp tăng tính minh bạch và bảo mật.

Đối với Web 2.0, khi bạn tương tác với một ứng dụng, trình duyệt sẽ gửi yêu cầu đến máy chủ (lưu trữ dữ liệu và thực thi logic backend). Ngược lại, công nghệ Web 3.0 loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào máy chủ trung tâm và cơ sở dữ liệu tập trung. Thay vào đó, tất cả ứng dụng được xây dựng trên một blockchain, vận hành trên máy trạng thái phi tập trung, duy trì bởi các nút ẩn danh trên mạng.

Mọi logic của ứng dụng trong Web3 được xác định thông qua Smart Contracts, do các nhà phát triển viết và triển khai trực tiếp trên blockchain. Điều này đồng nghĩa với việc bất kỳ ai muốn xây dựng một ứng dụng blockchain đều có thể triển khai mã của họ trên máy trạng thái chia sẻ mà vẫn giữ giao diện người dùng quen thuộc như Web 2.0. Nhờ cơ chế này, xu hướng Web 3.0 đang dần thay đổi cách chúng ta truy cập và xử lý thông tin trên Internet. 

Các công nghệ chính của Web 3.0 là gì?

Khi tìm hiểu Web 3.0 là gì, bạn sẽ thấy đây không chỉ là bước tiến về trải nghiệm mà còn là sự kết hợp của nhiều công nghệ cốt lõi giúp web trở nên minh bạch, phi tập trung và thông minh hơn. Ngoài Blockchain, dưới đây là những quan trọng đang định hình web3:

Tokenization

Tokenization là công nghệ giúp mở rộng khả năng ứng dụng của blockchain trong thực tế. Đây là quá trình chuyển đổi tài sản vật lý hoặc tài sản số thành các token được mã hóa và lưu trữ trên blockchain. Những token này có thể đại diện cho quyền sở hữu, quyền truy cập hoặc bất kỳ giá trị nào gắn với tài sản gốc.

Nhờ tokenization, bất động sản, cổ phiếu, tác phẩm nghệ thuật, đồ sưu tầm, hay thậm chí vật phẩm trong game đều có thể được phân chia, giao dịch dễ dàng và minh bạch. Các loại token phổ biến trong Web3 có thể kể đến như token bảo mật (security token) hay NFT –  đại diện cho những tài sản độc nhất, không thể chia nhỏ.

WebAssembly

WebAssembly (Wasm) là định dạng mã nhị phân cho phép chạy các đoạn code hiệu suất cao trực tiếp trong trình duyệt. Điểm mạnh của Wasm nằm ở việc nó hoạt động trong môi trường sandbox an toàn, không thể truy cập vào hệ thống tệp cục bộ của người dùng.

Với tốc độ chạy mã gần như nguyên bản, Wasm giúp các ứng dụng phi tập trung vận hành nhanh hơn, mượt hơn và ổn định hơn nhiều so với chỉ sử dụng JavaScript. Đây là nền tảng kỹ thuật quan trọng giúp công nghệ Web 3.0 phát triển những ứng dụng phức tạp mà vẫn đảm bảo hiệu năng cao trên nhiều thiết bị.

Công nghệ web ngữ nghĩa

Mảnh ghép cuối cùng hoàn thiện Web 3.0 là Web ngữ nghĩa. Công nghệ này nâng cấp khả năng của Internet từ việc chỉ “hiển thị” dữ liệu sang “hiểu và diễn giải” dữ liệu một cách thông minh.

Bằng cách sử dụng các nguyên tắc dữ liệu liên kết, Web ngữ nghĩa giúp máy móc hiểu được mối quan hệ giữa các thông tin thông qua:

• Khung mô tả tài nguyên (RDF): Tạo ra cấu trúc dữ liệu dạng đồ thị, mô tả mối quan hệ giữa các thực thể (dạng bộ ba: đối tượng – dự đoán – đối tượng).
• Ngôn ngữ bản thể web (OWL): Định nghĩa các khái niệm và mối quan hệ phức tạp, giúp hệ thống có khả năng tư duy, suy luận và đưa ra kết quả chính xác nhất cho người dùng.

Nhờ web ngữ nghĩa, trải nghiệm người dùng trong xu hướng Web 3.0 trở nên cá nhân hóa và thông minh hơn, đồng thời giúp các dApps hoạt động chính xác dựa trên dữ liệu có cấu trúc.

Tại sao Web 3.0 lại quan trọng?

Web 3.0 quan trọng vì nó giải quyết hạn chế lớn nhất của các thế hệ web trước, đó chính là quyền sở hữu dữ liệu. Ở Web 1.0, người dùng chỉ có thể đọc thông tin. Đến Web 2.0, mọi người có thể tạo nội dung và tương tác nhiều hơn, nhưng toàn bộ dữ liệu từ hồ sơ, bài viết, video đến đánh giá đều bị kiểm soát bởi các nền tảng tập trung.

Sự xuất hiện của công nghệ Web 3.0 tạo ra sự thay đổi cốt lõi khi người dùng có thể tự nắm quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số và các hoạt động của mình mà không phụ thuộc vào bên thứ ba. Với mô hình phi tập trung của Web3, Internet trở nên minh bạch hơn, công bằng hơn và trao lại giá trị thực sự cho người tạo ra dữ liệu. Đây chính là yếu tố khiến Web 3.0 trở nên quan trọng trong tương lai Internet.

Ưu điểm và nhược điểm của Web3.0 là gì?

Ưu điểm của Web 3.0 là gì?

• Mang đến khả năng kết nối mở rộng, không giới hạn không gian hay địa điểm, người dùng dễ dàng truy cập dữ liệu và thực hiện các giao dịch dù ở bất cứ đâu, phù hợp với công nghệ Web 3.0 đề cao tính tự do.
• Tăng cường quyền riêng tư và bảo mật khi dữ liệu được mã hóa chặt chẽ, lưu trữ nhất quán và hạn chế tối đa rủi ro bị kiểm soát hay khai thác trái phép.
• Tận dụng trí tuệ nhân tạo để xử lý và phân tích thông tin thông minh hơn, giúp người dùng làm việc nhanh, chính xác và hiệu quả.

Nhược điểm của Web3.0 là gì?

• Người dùng cần thiết bị có cấu hình mạnh để khai thác toàn diện các tính năng của Web 3.0.
• Hoạt động dựa trên blockchain nên Web3 cũng chịu ảnh hưởng từ những hạn chế của công nghệ nền tảng này, chẳng hạn tiêu tốn nhiều năng lượng với các cơ chế đồng thuận như Proof of Work.
• Tính phi tập trung cao của Web3 khiến việc thiết lập quy định chung trở nên khó khăn hơn, đôi khi xảy ra xung đột giữa các bên khi không có một tổ chức trung tâm đứng ra điều phối.

Sự khác biệt giữa Web 1.0, Web 2.0 và Web 3.0 là gì?

Để phân biệt sự khác nhau giữa Web 1.0, Web 2.0 và Web 3.0 là gì, hãy tham khảo ngay bảng so sánh dưới đây của MONA: 

Những ứng dụng thực tế của Web 3.0 là gì?

Web 3.0 đã tạo ra hàng loạt ứng dụng thực tế thay đổi cách các doanh nghiệp giao dịch và tương tác trong môi trường số:

• NFT: Đây là các “mã thông báo không thể thay thế”, đại diện cho những tài sản kỹ thuật số độc nhất được lưu trữ an toàn trên blockchain nhờ hàm băm mật mã, giúp xác thực quyền sở hữu số một cách tuyệt đối.
• DeFi: Những nền tảng tài chính phi tập trung hoạt động không cần ngân hàng hay trung gian. DeFi cho phép người dùng vay, gửi tiền, giao dịch hoặc đầu tư tài sản số dựa trên hợp đồng thông minh, thể hiện rõ sức mạnh cốt lõi của Web3 trong việc phá vỡ mô hình tài chính truyền thống.
• Tiền điện tử: Các loại tiền mã hóa như Bitcoin, Ethereum được tạo ra và vận hành dựa trên ứng dụng Web 3.0, tách biệt hoàn toàn với hệ thống tiền tệ pháp định hiện hành.
• dApp: Thay vì chạy trên máy chủ của một công ty, các ứng dụng này được xây dựng trên nền tảng blockchain và vận hành tự động thông qua các Smart Contracts, đảm bảo mọi dữ liệu được ghi vào sổ cái bất biến và không thể bị thao túng.
• Cầu nối Cross-chain: Trong hệ sinh thái có nhiều blockchain khác nhau, các cầu nối cross-chain giúp chuyển tài sản và dữ liệu giữa các chuỗi. 
• DAOs: Đây là nơi các tổ chức hoạt động dựa trên quy tắc được lập trình sẵn và quyền quyết định thuộc về cộng đồng người dùng thay vì một ban lãnh đạo tập trung.

Qua việc so sánh sự khác biệt giữa Web 1.0, Web 2.0 và Web 3.0 là gì, có thể thấy Web3 không chỉ là bản nâng cấp mà là sự thay đổi toàn diện về cách Internet vận hành. Khi blockchain, smart contract và mô hình phi tập trung tiếp tục phát triển, Web 3.0 hứa hẹn sẽ trở thành nền tảng của thế hệ Internet mới. Hãy tiếp tục theo dõi MONA để cập nhật nhanh các thông tin về công nghệ web 3.0 nói riêng và website nói chung.

Nếu bạn muốn áp dụng công nghệ Web 3.0 để phát triển website doanh nghiệp, MONA Media cung cấp dịch vụ thiết kế website tối ưu trải nghiệm và bảo mật dữ liệu theo xu hướng Web3. Liên hệ chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn nhanh miễn phí.